Co to jest kultura?
Data publikacji 16 sierpnia 2023Kultura jest nieodłącznym elementem życia. Mnogość definicji i konteksty, w jakich jest używane to pojęcie, sprawiają, że trudno jednym zdaniem opisać ten termin. Ale tak naprawdę, co to jest kultura i jak ją scharakteryzować?
- Co to jest kultura? – definicja
- Kultura – etymologia
- Typy kultury
- Kultura a cywilizacja
- Filozofia kultury
- Kultura w literaturze
Co to jest kultura? – definicja
Sięgając do słownika, możemy przeczytać, że kultura jest to całokształt duchowego i materialnego dorobku człowieka. Kultura to również system wartości, zbiór zasad, norm, wierzeń, obyczajów i tradycji przyjętych przez daną społeczność, przekazywanych z pokolenia na pokolenie i kształtujących ich światopogląd. Najogólniej ujmując, kulturą jest wszystko, co jest wytworem pracy człowieka – jego myśli i działań. Pojęcie kultury jest ważne dla dziedzin nauki takich jak antropologia, socjologia, psychologia, jak i filozofia, ponieważ wpływa na rozumienie samego istnienia i ludzkiej natury.
Kultura – etymologia
Słowo kultura wywodzi się od łacińskiego „cultus agri” oznaczającego w starożytności uprawę roli. Uprawa ziemi była procesem, podczas którego przekształcano dziką naturę w bliższą człowiekowi. Jednak obecnie, co to jest kultura? Dziedziną tą, w różnych kontekstach, zajmują się liczne nauki, opierające się na różnych teoriach wartościujących duchowy i materialny dorobek społeczeństwa. Jednak tematem kultury zajmuje się przede wszystkim nauka jaką jest kulturoznawstwo, które jest główną dyscypliną badającą i opisująca całość kulturowego dziedzictwa ludzkości, jak i danej zbiorowości.
Typy kultury
Klasyfikacja kultur zależna jest od różnych aspektów, celu i podejścia badawczego. Najcześciej dzieli się kulturę ze względu na tematykę, która łączy dany obszar zainteresowań. Istnieją kultury, które można podzielić w następujący sposób:
- materialna – związana z wytworami materialnymi człowieka, m.in. budowlami, narzędziami czy przedmiotami codziennego użytku
- społeczna- dotycząca norm, wartości i obyczajów panujących w danym środowisku
- duchowa – odnoszącą się do wartości, wierzeń i idei kształtujących myśli i emocje
- symboliczna – wykorzystująca symbole i znaki jako środki komunikacji
Kultura a cywilizacja
Od XVIII wieku coraz bardziej popularne zaczęło stawać się pojęcie „cywilizacji”, które obecnie utożsamiane jest kulturą. Niektórzy korzystają z tych terminów wymiennie, inni zaś oddzielają od siebie oba pojęcia. Cywilizacja uważana jest za poziom rozwoju danego społeczeństwa w określonym czasie, objawiający się w dorobku społeczeństwa. Odnosi się do różnych zjawisk kulturowych, które mają wpływ na rozwój społeczeństwa i jednostek. Może obejmować sztukę, literaturę, muzykę, teatr i film.
Filozofia kultury
Termin ten odnosi się do dziedziny filozofii, która zajmuje się badaniem istoty, znaczenia i roli kultury w ludzkim życiu. Filozofia kultury analizuje różne aspekty kultury, takie jak jej funkcje, wartości, normy, praktyki i idee. Badacze filozofii kulturowej zadają pytania dotyczące istoty kultury, jej wpływu na jednostkę i społeczeństwo, oraz sposobów, w jaki wpływa ona na nasze myślenie i zachowanie.
Kultura w literaturze
Termin „kultura” jest często wykorzystywany w literaturze, zarówno w dziedzinie poezji, prozy jak i prac naukowych. Twórczość literacka często odzwierciedla różne aspekty kultury, takie jak wartości, obyczaje, tradycje i wytwory kultury, zapewniając równocześnie czytelnikom kontakt ze sztuką. Może być także źródłem wiedzy na temat danego społeczeństwa i jego kulturowego dziedzictwa. Sama twórczość pisarska jest częścią kultury. Opowiada historie, wyraża emocje i przekazuje wartości. Często używa języka jako narzędzia do przekazywania myśli, uczuć i ludzkich potrzeb.
Kultura ma ogromy wpływ na każdego człowieka. Jest czynnikiem kształtującym nas jako ludzi. Stanowi ona jeden z głównych punktów zainteresowań badaczy nauk humanistycznych i społecznych, gdyż jest podstawą naszej cywilizacji.